آیا قیام امام حسین علیه السلام و فرهنگ عاشورا، می تواند دلیلی بر بطلان نظریه جدایی دین از سیاست (سکولاریسم) باشد؟

پاسخ اجمالی - تفصیلی

اولین نکته کلیدی در پاسخ به این سوال - که در بحث «دین و سیاست » نقش بسیار مهمی ایفا می نماید و راه گشای بسیاری از شبهات و ابهامات موجود است - تعریف دقیق دو متغیر دین و سیاست است . به عبارت دیگر قبل از هر گونه قضاوت و داوری علمی ابتدا لازم است مشخص شود که وقتی از رابطه سلبی (رد) یا ایجابی (اثبات) میان دین و سیاست بحث میشود؛ کدام دین و سیاست با چه ویژگی هایی مد نظر است ؛ آن گاه به ارائه دلایل در جهت نفی رابطه یا اثبات آن پرداخت.

دومین نکته

اینکه برای دو واژه دین و سیاست تعاریف و گونه های متعدد ارائه شده است. اندیشمندان علوم مختلف بانگرش ها ورویكردهای اخلاقی، تاريخی، روان شناختی، جامعه شناختی، فلسفی و زيبا شناختی تعاریف متعدد و گوناگونی از دین ارائه نموده اند. با توجه به موانع و نارسائیهای چنین تعاریفی، ارائه تعریفی مشترک و مورد قبول همگان از دین ممکن نمی باشد. و از سوی دیگر به دلیل مصادیق گوناگونی که مفهوم دین دارد ؛ نمی توان به طور مطلق از چگونگی رابطه دین و سیاست سخن گفت ؛ زیرا مصادیق مختلف مفهوم دین - صرف نظر از جنبه حقانیت هر یک از آن ها- تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. در نتیجه ٬ صدور هر گونه حکم کلی درباره چگونگی رابطه دین و سیاست به نحوی عام ناممکن است ؛ چرا که از حیث نظری ممکن است یکی از مصداق های مفهوم دین با سیاست رابطه خاصی داشته باشد ٬ ولی مصداق دیگر آن مفهوم ٬ با سیاست چنان رابطه ای نداشته باشد.

سومین نکته

اینکه از دیدگاه اندیشمندان مسلمان در تعریف دین - گذشته از آنکه ارائه هرگونه تعریفی از دین ٬ باید بدون پیشداوری ٬ اعمال سلایق ٬ و آرای نویسندگان مغرب زمین باشد؛ لازم است به منابع دینی و کسی که دین را نازل کرده است رجوع کنیم . در این صورت نه تنها ارائه تعریفی مشخص با ویژگی های معین از دین امکان پذیر بوده و امکان بررسی رابطه آن را با موضوعاتی نظیر؛ سیاست ٬ عقلانیت ٬ حقوق بشر و… را محقق می سازد. بلکه باعث تمایز دین حق و الهی از ادیان باطل نیز می شود. از دیدگاه اندیشمندان مسلمان برخلاف متفکران غربی ٬ دین با سه ویژگی حقانیت ٬ جامعیت و توجه به درون مایه های آن تعریف می شود. [در اين رویکرد برای شناخت قلمرو دین، به متون ديني مراجعه می شود وخود دين به ما مي گويد که در چه زمينه هايي از هدايت انسان ها سخن گفته است و قلمرو آن چه عرصه هايي را شامل مي شود بر خلاف رویکرد برون دینی، که از بيرون به دين نگريسته مي شود تا اهداف و قلمرو آن مشخص شود بدون اينكه به كتاب و سنت مراجعه شود. افراد قبل از رجوع به متون ديني بايد انتظارات خود را مشخص کنند و پس از تعيين نيازهاي اصلي و فرعي خود به سراغ دين بروند. به تعيين حدود و قلمرو آن بپردازند.]

ادامه مطلب :

چهارمین نکته

بنابراین دین (اسلام) را در : « مجموعه احكام، عقايد و ارزش‌هايى است كه توسط خداوند براى هدايت بشر و تأمين سعادت دنيا و آخرت بشر تعيين گرديده و بوسيله پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) و ائمه اطهار(عليهم السلام) به مردم ابلاغ و براى آنان تبيين گرديده و يا به حكم قطعى عقل كشف شده است.» تعریف کرد. بنابراین بر خلاف تصور برخی، دین مجموعه اى از اندرزها، نصایح و یا مسائل مربوط به زندگى شخصى و خصوصى نیست، بلکه دین از دیدگاه شیعه، مجموعه اى از قوانین حیات و برنامه فراگیرى است که تمام زندگى انسان ها ـ مخصوصاً مسائل اجتماعى ـ را در بر مى گیرد.

پنجمین نکته

اینکه هر چند «سياست» در اصطلاح عرفى، داراى بار منفى بوده و توأم با حيله‌گرى، حقه‌بازى، نيرنگ و فريب است. اما بايد توجه داشت كه مراد ما از سياست، چنين سياستى نيست و روشن است كه چنين سياستى داخل در دين و جزء دين نمى‌باشد. منظور ما از سياست، «آيين كشور دارى» است و به تعبير دقيق‌تر، سياست در اين بحث به معناى «اداره امور جامعه به صورتى است كه مصالح جامعه - اعم از مادى و معنوى ـ را تأمين كند. [از منظر امام خمینی ره، سياست ـ در اصطلاح عامش ـ بر سه نوع است: 1. «سياست شيطانى» كه در آن خدعه، نيرنگ، دروغ و استفاده از هر وسيله ممكن در جهت دستيابى به هدف، مجاز شمرده مى‌شود. 2.«سياست حيوانى» كه طى آن، حاكم صرفاً در جهت تحقق نيازهاى مادى جامعه و البتّه به دور از ابزار شيطانى، تلاش مى‌كند. 3. «سياست اسلامى» كه در آن به دو بعد مادى و معنوى انسان توجه شده، تلاش مى‌شود هر دو بعد انسان شكوفا گردد (ر.ك: صحيفه نور/ ج 13/ ص 218 و ج 4/ ص 21). بنابراين «سياست در تفكر دينى» عبارت است از امامت و رهبرى جامعه بر اساس مصالح مادى و معنوى.]

ششمین نکته

اینکه رویکرد درون دینی به منابع و متون اصیل اسلامی و بررسی آموزه های اسلام نشان می دهد: 1- جامعیت دین اسلام ٬ مقتضی دخالت آن در سیاست است. 2- اجرای بسیاری از احکام اسلامی ٬ منوط به حکومت دینی است . 3- سیره عملی پیامبر اکرم (ص) ٬ پیامبران گذشته و امامان معصوم (ع) حاکی از آمیختگی دین و سیاست می باشد. 4- دین مبین اسلام درباره ویژگی های حکومت ٬ حاکم ٬ و وظایف و کارکردهای نظام سیاسی دارای نظر است. 5- در قرآن و سنت مبانی تشریعی و فقهی دخالت دین در سیاست وجود دارد.

هفتمین نکته

شيعه چنين نيست كه دين را در حد يك حكومت بشناسد و بر آن اساس، دين ر ا بپذيرد، بلکه انسان معصوم را به عنوان والي و حاكم پذيرفته است، و ديني را مي شناسد كه حكومت وجهي و بعدي از دين است، و لذا حكومتي را جز حكومت ديني نمي پذيرد، مي گويد: دين بايد در جامعه و روابط بين انسانها حاكم باشد، نه اينكه حكومت يك چيز مستقل و جداي از دين قلمداد شو د. اسلام به عنوان يك دين كامل داراي حكومت هم هست، اما اسلام فقط حكومت نيست. [اين مسئله بسیار ظريف است و همان کلاهی است که معاویه سر مردم گذاشت بسياري از مردم نفهميدند معاويه چه می کند. اهل البيت بودند كه خطر اين فكر و كار معاويه را فهميدند. معاويه چه كرد؟ معاويه كار بسيارعجيبي انجام دا د. او اسلام را به عنوان يك حكومت نشان داد نه به عنوان يك دين.]

نهمین نکته

اینکه برخي در جهت اثبات جدايي دين از سياست چنين القا مي‏ كنند كه قيام امام حسين(علیه السلام) صد در صد دموكراتيك و به خواست مردم انجام گرفته است و با اين كار نفي حاكميت خداوند را به امام(علیه السلام) نسبت مي دهند. واقعيات تاريخي و تحليل سخنان امام حسين(علیه السلام) به خوبي بيانگر الهي - ديني بودن اقدامات سياسي امام حسين(علیه السلام) و در نتيجه ردّ نظريه طرفداران سكولاريسم است.

دهمین نکته

امام حسین(علیه السلام) - بر خلاف نظام‏هاى سكولار و مكاتب سیاسى رایج دنیا - اهداف حكومت را بسیار فراتر از تأمین رفاه و امنیت دنیوى و معیشتى مردم مى‏داند. آن حضرت به هنگام ترك مدینه - و قبل از اینكه مسأله دعوت و یا بیعت كوفیان مطرح باشد - یكى از اهداف قیام خویش را، اصلاح جامعه اسلامى و انجام فریضه امر به معروف و نهى از منكر اعلام مى‏نماید. معناى این انگیزه این است كه اگر امام از عدم تشكیل حكومت و نقض عهد مردم كوفه نیز مطمئن بود - بدون توجه به علم غیب ایشان - دست از خروج و قیام خود بر نمى‏داشت؛ چرا كه انگیزه اصلى و اولى قیام حضرت، همان احیاى دین بود و مسأله حكومت و زمامدارى در مراحل بعدى قرار داشت.

یازدهمین نکته

اینکه سیدالشهدا(علیه السلام) در سخنرانى مهمى كه در اواخر عمر معاویه در موسم حج و سرزمین منا و با حضور صدها تن از رجال و شخصیت‏ هاى مذهبى و سیاسى عصر خویش ایراد كرد، اهداف خود را از تلاش براى به دست گرفتن حكومت چنین ترسیم فرمود: «اللهم انك تعلم انه لم یكن ما كان منّا تنافساً فى سلطان و لا التماساً فى فضول الحطام و لكن لنزى المعالم من دینك و نظهر الاصلاح فى بلادك و یأمن المظلومون من عبادك و یعمل بفرائضك و سننك و احكامك» آن حضرت پس از بیان این نكته كه نه به دنبال سلطنت و ریاست بر مردم هستم و نه در پى رسیدن به ثروت و مال دنیا، اهداف خود را چنین تعیین مى ‏كند:

1. آشكار كردن نشانه‏هاى دین الهى، 2. اصلاح در روى زمین، 3. ایجاد امنیت براى بندگان مظلوم، 4. عمل كردن به واجبات، سنت‏ها و احكام و قوانین

دوازدهمین نکته

اینکه حضرت اباعبداللَّه(علیه السلام) در گفت و گویى كه با فرزدق در مسیر مكّه به كوفه، در منزل صفاح دارد، مى‏ فرماید: «یا فرزدق! ان هولاء قوم لزموا طاعة الشیطان و تركوا اطاعة الرحمن و اظهروا الفساد فى الارض، و ابطلوا الحدود و شربوا الخمور و استأثروا فى اموال الفقرا و المساكین و انا اولى من قام بنصرة دین اللَّه و اعزاز شرعه و الجهاد فى سبیله لتكون كلمة اللَّه هى العلیاء»؛ در این قسمت امام(علیه السلام) امویان را به عنوان نخستین سكولارهاى واقعى در درون جامعه اسلامى - كه در اندیشه كنار نهادن دین الهى هستند - معرفى مى‏كند و هدف خویش را مقابله با آنان و برپایى دین الهى مى‏ داند. آن حضرت به روشنى فلسفه حكومت را «برترى كلمة اللَّه» بیان مى‏ نماید و روشن است كه بر پایى دین اسلام به صورت كامل، سعادت دنیوى و اخروى افراد را تضمین خواهد نمود.

سیزدهمین نکته،

بر خلاف سكولاريسم كه دين و سياست را همچون دو خط موازى مى‌داند كه هيچ نقطه تلاقى با يكديگر ندارند و مسير آنها جداى از يكديگر است و هر يك به نهايت و پايانى غير از آن چه كه مقصد ديگرى است ختم مى‌گردد، اسلام سياست و رفتارهاى سياسى را همچون رفتارهاى اجتماعى و اعمال فردى روى يك خط و مسير و به طرف هدفى واحد مى‌داند. آن هدف رسيدن انسان به سعادت و كمال نهايى، يعنى قرب به خدا، است كه از مسير عبوديّت و اطاعت خدا در همه عرصه‌هاى اجتماعى و سياسى و فردى به دست مى‌آيد، و در واقع هدف سياست و رفتارهاى سياسى در اسلام همان هدف ترسيم شده براى دين از سوى خداست‌؛ به نحوى كه عمل نكردن به احكام سياسى و اجتماعى اسلام همان قدر انسان را از رسيدن به سعادت جاويدانش محروم مى‌كند كه عمل نكردن به احكام فردى مانند نماز و روزه. بلكه گاهى عمل كردن به واجبات سياسى و اجتماعى اسلام اساس ايمان و شرط قبولى ساير اعمال است. چنان كه در مذهب شيعه پذيرش ولايت ائمه طاهرين ـ عليهم السلام ـ به عنوان يك امر سياسى و اجتماعى شرط تأثير ايمان و اعمال شايسته در سعادت جاودانى است.

منبع:پایگاه شور وشعور حسینی

برگزاری جلسه اخلاق با موضوع"ثواب برپایی مجالس امام حسین(ع)” با سخنرانی"حجت‌الاسلام غلامرضا ابراهیمی"مبلغ دینی در مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س)گله‌دار با حضور 70نفر از طلاب و بانوان این شهر در تاریخ8/8/95برگزار شد..

“حجت‌الاسلام غلامرضا ابراهیمی"مبلغ دینی گفت:پرستش و بندگی خدا،یعنی آدم احساس استقلال نکند، بلکه خودش را از خدا بداند،بندگی فقط نماز و روزه نیست،گاهی نگاه هم عبادت است،مثل نگاه به پدر و مادر و گاهی سکوت هم عبادت است.مجلس امام حسین(ع) فرصتی است برای تقویت حب خدا و حب اهل‌بیت(علیهم السلام). وی افزود:انسان در دنیا محتاج سه گنج معرفت،رحمت و شفاعت است که این سه گنج با سوگواری اهل ‌بیت(علیهم السلام) بویژه امام حسین(ع)که راه رسیدن به خداوند است به دست می‌آید. حجت‌الاسلام ابراهیمی با توجه به روایات بیان کرد: بعضی‌ها در روز قیامت ثواب‌هایی در پرونده‌هایشان می‌بینند که خودشان به یاد ندارند،به آنان خطاب می‌شود این‌ها ثواب دعاهای هر روز است که به هر دلیلی مصلحت نبود و مستجاب نشد.این همان ثواب‌هایی است که از بین نرفته است.

سیره‌ همسرداری حضرت فاطمه الزهرا(س) برگزاری جلسه اخلاق با موضوع«سیره همسرداری حضرت فاطمه الزهرا(س)» با سخنرانی«خانم راضیه‌ راست روش» استاد و مبلغ دینی حوزه در مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار با حضور 70 نفر از طلاب و عموم بانوان این شهردر تاریخ10/9/95برگزار شد.

«خانم راست روش» استاد و مبلغ دینی حوزه گفت:حضرت زهرا(س)در اوج قله‌ی انسانیت هست،یعنی هیچ مشکلی نیست که با مراجعه به زندگی این بانو حل نشود، برای همه این مشکل‌ها راه‌حل وجود دارد. تمام حرکات زندگی این بانو درس است.حضرت زهرا(س)نمونه کامل یک زن در همه زمینه‌هاست. وی تصریح کرد:زن و مرد که با یکدیگر تشکیل زندگی مشترک داده‌اند امانت الهی هستند در دست یکدیگر،که ثمره این امانت‌داری«و جعل بینکم مودَّةً و رَحمَة»مودت و رحمت است. اگر این مودت و رحمت احساس شد،بوی بهشت به مشام می‌رسد،یعنی زن بهشت دنیای مرد و مرد بهشت دنیای زن است. استاد حوزه با توجه به روایتی از پیامبر اکرم(ص)تاکید کرد:اگر مردی به زنش بگوید من تو را دوست دارم این جمله هرگز از ذهن زن خارج نمی‌شود.زیرا حضرت علی(ع)و حضرت زهرا(س)محبتشان را نسبت به هم ابراز می‌کردند.ولی امروزه در غرب خانواده از هم پاشیده و تک زیستی،تجرد و همجنس‌گرایی جای کانون خانواده را گرفته است.

 معاون فرهنگی مدرسه علمیه خواهران فاطمه الزهرا(س) گله دار از اعزام 12 مبلغ به مدارس آموزش وپرورش شهر گله دار در سال تحصیلی96-95 خبر داد.

با همکاری وهماهنگی مدرسه علمیه خواهران فاطمه الزهرا(س) گله دار با آموزش وپرورش، مبلغان ائمه جماعت در مدارس ابتدایی، راهنمایی ودبیرستان به تبلیغ نماز جماعت می پردازند. معصومه علیزاده گفت: زمان شروع اعزام این مبلغان همراه با ماه محرم الحرام بوده وتا پایان سال جاری ادامه خواهد داشت. وی بیان کرد: مبلغان در مدارس ابتدایی، راهنمایی ودبیرستان به برگزاری آموزش عملی نماز واحکام، قرائت صحیح آن وپاسخ گویی به سؤالات احکام به این مدارس اعزام شدند. ایشان خاطر نشان کرد: این اعزام با استقبال پرشورآموزش وپرورش ومدارس شهر گله دار روبرو بود.

نشست تربیتی ـ اخلاقی با موضوع«محبت امام زمان(عج)نسبت به بندگان» با سخنرانی«خانم خدیجه آذرپیکان»مبلغ دینی حوزه در مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س)گله‌دار با حضور60نفر از طلاب،اساتید و بانوان شهر گله‌دار در تاریخ9/8/95 برگزار گردید.

«خانم خدیجه‌آذرپیکان»مبلغ دینی حوزه گفت:توجه امام زمان(عج)به بندگان گناهکار،تجلی همان خدای کریم ایت که با مهر و محبت به‌ بندگان گناهکار خود خطاب می‌کند؛از رحمت خدا ناامید نشوید که خدا همه‌ی گناهان را می‌بخشد. وی افزود:شوق حضرت به بازگشت و فلاح ما،بیش از توجه ما به خودمان است و هر آن منتظرند که گناهکاری آهی بکشد و برکرده‌ی خود پشیمان شود و به سوی او بیاید و رابطه صمیمانه‌تری با امام زمانش(عج)برقرار کند. خانم آذرپیکان بیان کرد:فرزند هرچه در حق پدر و مادر خود نامهربانی و جفا کند،باز هم آنان او را فرزند خود می‌دانند و او را دوست خواهند داشت.علاقه و دوستی امام زمان(عج)از این هم بالاتر است زیرا امام خلیفه خدا در بین مردم است. گفتنی است:مراسم روضه‌خوانی و سینه‌زنی در این مدرسه برگزار شد.

برگزاری مراسم سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) به مناسبت ماه صفر در مدرسه علمیه خواهران فاطمة‌الزهرا(س) گله‌دار با سخنرانی«حجت‌الاسلام حسن صادقی» نماینده ولی فقیه در شهرستان لامرد با موضوع«ورود کاروان اسرا به شام» با حضور هزار نفر از بانوان شهر گله‌دار در تاریخ11/8/95 برگزار گردید. «حجت‌الاسلام حسن صادقی»گفت: یکی از مصیبت‌های رنج‌آور حادثه عاشورا،جریان اسارت اهلبیت امام حسین(ع) که در رأس آنها حضرت امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) می‌باشد. وی افزود:اگر حوادث و بحران‌هایی که برای حضرت زینب(س) افتاده،یک ذره از آن مصیبت‌ها در زندگی ما انسان‌ها بیفتد چه عکس العملی نشان می‌دهیم؟حضرت زینب(س) در برابر تمام این مصیبت‌ها صبر پیشه کردند ولی ما انسان‌ها سریع روحیه خودمان را از دست می‌دهیم و شکسته می‌شویم.

حجت‌الاسلام صادقی خاطرنشان کرد:در تاریخ،هیچکس زنی صبورتر از حضرت زینب(س) ندیده است.در واقعه کربلا پسرانش در برابر دیدگان او سر بریده شدند اما شیون نکرد و وقتی امام حسین(ع) به شهادت رسیدند باز بردباری پیشه کرد.صبر را باید در رفتار او بجوییم هرچند که به‌ ظاهر اسیر و بسته به زنجیر بود و مصیبت‌ها بدن او را فرسوده کرده اما در همان حالت اسرا را رهبری می‌کرد و چنان صبر عظیمی داشت که برای هیچ‌کدام از افراد بشر رسیدن به این حد صبر ممکن نیست. و در پایان مداح اهلبیت با صدای گرم خود مجلس ما را معنوی‌تر کرد و بعد از آن گروه تئاتر مدرسه علمیه گله‌دار واقعه ورود کاروان اسرا به شام را اجرا نمودند.

بازدید طلاب مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار از کتابخانه عمومی الغدیر.

«خانم نجمه رضایی» معاونت پژوهش مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار، از بازدید جمعی از طلاب این مدرسه در تاریخ4/8/95 از کتابخانه الغدیر این شهر خبر داد. به گزارش پایگاه خبری- اطلاع رسانی حوزه‌های علمیه خواهران،«خانم نجمه رضایی» معاون پژوهش مدرسه گفت: هدف از برگزاری این بازدید به منظور آشنایی طلاب با کتابخانه‌ی این شهر ودستیابی به منابع بیشتر صورت گرفت. وی خاطر نشان کرد: طلاب در این بازدید از بخش‌های مختلف کتابخانه دیدن کردند وبا موضوعات مختلف در کتابخانه آشنا شدند. خانم رضایی بیان کرد: طلاب در پایان به مدت 20دقیقه به مطالعه آزاد در این کتابخانه پرداختند.

نیت وعمل

برگزاری نشست اخلاق طلبگی با موضوع« نیت وعمل» با سخنرانی«خانم معصومه محمودی»مدیر مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار در تاریخ5/8/95 با حضور 60نفر از طلاب این مدرسه برگزار شد. به گزارش پایگاه خبری- اطلاع رسانی حوزه‌های علمیه خواهران،«خانم معصومه محمودی» گفت: کسی که طلبه می شود باید دیگران را جذب صاحب الزمان(عج) کند. نیت باید کسب معرفت ورسیدن به مقام قرب الهی باشد تا زمینه ساز ظهور بود. مدیر حوزه بیان نمود: طلاب زیر سایه الطاف الهی از مواهب طلبگی بهره می گیرند وباید در علوم دینی پیشرفت روزافزون داشته با شند وبه آن عمل کنند. خانم محمودی در ادامه خاطر نشان کرد: رعایت ساعت کلاسی، برنامه ریزی دقیق، مطالعه ومباحثه به موقع، رعایت پوشش که در شأن طلبه باشد از آداب تحصیل در حوزه دانست.