بسمه تعالی

درتاریخ21/11/96وبه مناسبت فرارسیدن سالروزپیروزی انقلاب اسلامی طلاب پایه های اول،دوم وسوم مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(سلام الله علیها)گله داربه همراه معاونت پژوهش واعضای کانون پژوهشی مدرسه به بازدیدازکتابخانه عمومی الغدیرشهررفته وازمنابع قدیمی وجدیداین کتابخانه دیدن کرده ودرپایان نیزضمن پرداختن به مطالعه عمومی کتابهای کتابخانه،به حوزه بازگشتند.

بسمه تعالی

آشنایی باپژوهش

درتاریخ11/10/96چهارمین جلسه ساعات پژوهشی ویژه طلاب پایه اول ازمدرسه علمیه فاطمه الزهرا(سلام الله علیها)شهرستان گله دارباعنوان آشنایی باپژوهش برگزارشد.

دراین جلسه که باپیشنهادمرکزمدیریت وازطریق فایل رسیده ازمرکزوبااستفاده ازدستگاه ویدئوپروژکتوربرگزارشد، طلاب پایه اول حضورداشته وازبیانات استادحسن یوسفیان درموردآشنایی باپژوهش ونکته های پژوهشی بهره بردند. ایشان دراین جلسه که به مدت یک ساعت به طول انجامید،به ده نکته مهم وکلیدی درموردپژوهش پرداختندکه این نکته هابه شرح ذیل می باشد.

نکته اول:ایشان بیان داشتندکه پژوهش وتحقیق جمع آوری ومونتاژوبه عبارت بهترکپی وپیس کردن نیست وارزشمندی یک تحقیق وپژوهش به این است که ازمونتاژفاصله داشته وخودبه تولیدنزدیکترباشد.ودرواقع مونتاژوکپی پیس کردن خودآفتی است که اولیای تعلیم وتربیت بایدنسبت به آن توجه داشته باشند. ایشان همچنین درادامه نکته دوم رااینگونه بیان کردندکه منظورازنکته اول این نیست که پژوهش های پیشینیان رابه کلی کنارگذاشت بلکه منظوراین است که از این تحقیقات بهره گرفته وگامی به جلوبگذاریم یعنی اینکه مثلادربحث علمی شرکته داشته ونوع آوری عملی ومحتوایی داشته باشیم. استادهمچنین بیان کردندکه نکته سوم ضرورت نگاه انتقادی است،یعنی اینکه صرف اینکه مثلافلان نظر،نظررایجی است پس نظردرستی است،درست نیست بلکه مابایدنگاه انتقادی داشته باشیم وممکن است که واقعادرست نباشدوازباب احترام به صاحب نظرکه ممکن است شخص بزرگی باشد به اوانتقادی نکرده باشندوازطرف دیگرنبایدهم افراط کرده وکلام بزرگان رابه راحتی کناربگذاریم. نکته چهارم این است که ضرورت ایجاب می کندکه به شبهات ومسائل جدیدپاسخ داده شودچون باگذرزمان وپدیدآمدن مسائل مختلف ،شبهات جدیدی نیزبوجودمی آیدکه نیازمندبه پاسخ گویی است. ایشان نکته پنجم رانیازمندبودن پژوهش وتحقیق به صبروحوصله بیان کردندوافزودندکه گرچه امروزه باروی کارآمدن نرم افزارهای الکترونیکی کاربرای محققان آسانترشده امااین به معنای عدم نیازپژوهش به تحقیق نیست.

ایشان همچنین درادامه به بیان نکته ششم که عبارت است ازاینکه درتحقیق بایدهدف کشف حقیقت باشندپرداختندوبیان داشتندکه بعضی بهدف هایی همچون کسب نمره ومدرک و…..ارزش این کارراپایین می آورند. استادیوسفیان همچنین نویسندگی رالازمه تحقیق وپژوهش دانسته وفرمودندکه یک پژوهش زمانی کامل است که باقلمی روان نوشته شود.واینکه فقط نوشتن کافی نیست بلکه این نوشته بایدهمراه باویرایش صحیح باشدتاکیفیت لازم رابرساند. واینکه محققان وپژوهشگران نیازمندآشنایی بانرم افزارهای الکترونیکی هستندوخوب است که مراکزمخصوصی درمورداین نرم افزارها اطلاع رسانی کنندتاافرادآشنایی لازم راداشته باشند. استاددرآخرنیزاین نکته رایادآورشدندکه باوجوداین نرم افزارهای پژوهشی والکترونیکی درعین اینکه کارابرای پژوهشگران راحت ترشده،ازطرفی دیگرنیزکاررابرآنهاسخت کرده چراکه گاهی داشتن اطلاعات زیادصبروحوصله زیادمی طلبدوبعضی این صبروحوصله لازم راندارندلذاهمه مطالب بدست آمده ازطریق نرم افزارهای الکترونیکی رابررسی نکرده وبخاطرحوصله کم فقط تعدادی رابررسی میکنندواین درحالیست که لازمه یک تحقیق خوب وکامل بررسی تمام اطلاعات راجع به موضوع موردنظراست،جلسه رابه پایان رساندند.

اخلاق پژوهشگری

درتاریخ7/10/96اولین جلسه ازساعات پژوهشی ویژه طلاب سال اول باعنوان اخلاق پژوهشگری برگزارشد.

خانم رضایی بیان داشتندکه:این جلسه که 2ساعت به طول انجامید جزء برنامه های پیشنهادی رسیده ازمرکزمدیریت ،وباحضور استادشریفی وهمچنین ازطریق ویدئوپرژوکتور پخش شد،درکتابخانه حوزه برگزارشده ومباحث جالبی نیزبیان شد. استادشریفی درابتدای جلسه به بیان مطالبی هماننداینکه پژوهش یکی ازاهداف اصلی نظام های آموزشی درسراسردنیاست واینکه ارزش هر نظام آموزشی به تعدادپژوهشگران آن می باشدورشدعلمی مرهون پژوهش می باشدپرداختند.

وسپس مهم ترین فضایل اخلاقی پژوهش رابیان کردندکه یکی ازفضایل اخلاقی انگیزه ونیت الهی داشتن است وپژوهشی که درجهت رضایت خداوند متعال نباشد،پژوهش حقیقی نیست ونجات بخش نخواهدبود.ایشان همچنین به بیان دومین فضایل اخلاقی پژوهش پرداختندکه عبارت است ازاعتمادبه عنایت الهی وپژوهشگر با امکانات اندک ولی باتوکل به خداوندمتعال شروع کند،مشکلات خودبه خودازبین رفته وامکانات فراهم می شود.

ایشان سپس سومین فضایل اخلاقی پژهش راآشنایی باپیشینه پژوهش معرفی کرده وبیان کردندکه آشنایی باپیشینه پژوهش یک مسئولیت اخلاقی است ودرواقع یک نوع تشکروقدردانی ازعلمای گذشته است.چهارمین فضائل اخلاقی جامع نگری است یعنی اینکه همه جانبه به موضوع پرداختن چون نگاه تک بعدی هرچندتخصصی است اماحقیقتا واقع بینانه نیست. پنجمین فضائل اخلاقی پژوهشی نیزامانت داری است که امانتداری درواقع یکی ازضرورتهای اجتماعی وحتی اساس زندگی خانوادگی براساس امانتداری واعتمادمی باشدچون کسی که امانت دارنیست ایمان نداردوامانت داری درپژوهش رکن مهمی ازارکان حیات علمی وتحقیقی یک جامعه راتشکیل می دهدودرواقع بایدمنبع ومستندات راحقیقتاذکر کرد درغیراین صورت مصداق عینی دزدی است هشتمین فضایل اخلاق پژوهشی مجاهدت درتحقیق است ویک محقق بایداهل مجاهدت درتحقیق باشدواگرچنین باشد،خداوندنیزحقایق رابرایشان منکشف می نماید. ایشان همچنین درادامه به رذایل اخلاقی پژوهش پرداختندوفرمودندکه پژوهش علاوه برفضایل اخلاقی رذایلی نیزدربردارد وصرف آشنایی بافضایلکفایت نکرده ویک محقق همچنین بایدبارذایل اخلاق پژوهش نیزآشنایی لازم راداشته باشد.

ایشان رذایل اخلاق پژوهشی راشهرت زدگی،شتاب زدگی،دخالت دادن خواسته های شخصی ،انتحال،وحاشیه پردازی معرفی کرده وسپس به بیان تفصیلی هرکدام پرداختند. ایشان ضمن توضیحی درموردشهرت زدگی بیان داشتندکه:شهرت زدگی که یکی ازآفات بزرگ تحقیق است که محققان بسیاری صرف مشهوربودن یک باوریافرضیه یاعقیده آن رامی پذیرندوبلکه درمواردی آن راپایه تحقیقات دیگرشان قرارمی دهندمثل نظریه داروین . استادشریفی همچنین به بیان دومین رذیلت اخلاق پژوهشی چرداختندکه شتابزدگی است.چون شتاب زدگی مانع درک درست موضوع می شود.یک پژوهش بنیادین ممکن است ده سال به طول انجامدپس بایدصبوری شودامامتاسفانه بسیاری ازقوانین هیات علمی درکشور وانتظارات مراکز پژوهشی و علمی درخدمت همین رذیلت اخلاقی اند.سومین رذیلت اخلاقی ،دخالت دادن خواسته های شخصی است ،هرگزنبایدخواسته های شخصی رابرموضوع تحقیق تحمیل کرد.یک تحقیق معتبرتحقیقی بی طرفانه وبدون حب وبغض های پیشین است ومحقق بایدتابع حاصل تحقیق باشدنه حاصل تابع او. یکی دیگرازرذیلت اخلاق پژوهشی انتحال است وانتحال به معنی سرقت ادبی است که مختص به زمان حاضرنیزنمی باشدوحاصل آن چیزی جز بی آبرویی برای افرادی که این کار را انجام می دهندنیست. وآخرین رذیله نیزحاشیه پردازی است که دربعضی ازتحقیقات درحوزه علوم انسانی مشاهده می شودکه بخش اعظمی ازنیرو و وقت وامکانات پژوهشگر صرف پرداختن به مقدمات می شود واین اصلا درست نیست چون ازکیفیت تحقیق کاسته می شود.

وجود حضرت زهرا (س) در میان سایر معصومین (علیه السلام) الگویی نیک قرار گرفت تا زنان بدانند می توان سبک زندگی را قرآنی کرد. الگو بودن فاطمه زهرا(علیها السلام) دایره ای بسیار وسیعی دارد و تمام ابعاد سبک زندگی ایشان، قرآنی است، چنانجه در قرآن سخن از احسان به والدین است، او به قدری احسان می کند که پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) درباره او می فرماید: « تو ام ابیهایی » (مادرپدرت هستی). یعنی محبت تو از جایگاه یک دختر فراتراست. اگردر قرآن سخن از بخشش و ایثار است، زهرا(علیهاالسلام) پیراهن عروسی خود را در شب زفاف و د ر راه رفتن به خانه داماد به فقیر می بخشد. اگرسخن از هجرت است، فاطمه (علیها السلام) به همراه خانواده هجرت کرد. اگر سخن از صبر،اخلاص،تسلیم، تقوا، و حیاست. فاطمه زهرا (علیهاالسلام) به قله این کمال رسیده است. اگر سخن از علم و حکمت است، فاطمه زهرا(علیهاالسلام) کتابی به نام مصحف دارد که نزد امامان معصوم بوده و گاهی برای کسب اطلاع از آینده به آن کتاب مراجعه می کردند. اگر سخن از کار و کوشش است، فاطمه در اثر کار در خانه دستش تاول زده بود. اگر سخن از عدالت است، فاطمه کار را بین خود و کنیزش به طور مساوی تقسیم می کند. اگر سخن از رهبری الهی است، فاطمه زهرا(علیهاالسلام) در خطبه ای که در مسجد پیامبر خواند، حکومت وقت را محکوم و از همسرش حمایتی کرد که به شهادتش انجامید. اگر در قرآن سخن از ایمان به آخرت و اشتیاق به دنیای دیگر است، فاطمه(علیهاالسلام) همین که از پدر شنید اولین کسی است که به او ملحق می شود خود اوست، شادمان شد. حضرت زهرا(علیهاالسلام) اخلاق نیک را از پدرگرامی اش به ارث برده است و در خلق و خوی آینه به تمام نمای پدر است؛ از این رو شخصیت او بسان پدر، عظیم است.

(انّک لعلی خُلُقٍ عظیم ؛ قلم/4) در عظمت این شخصیت همین بس که امام زمان(علیه السلام) هم وجود مقدس حضرت فاطمه(علیهاالسلام) را، اسوه ینیکوی خویش دانسته و فرموده اند: «همانا دختر رسول خدا برای من الگویی شایسته است.»

بنابراین حضرت زهرا(علیها السلام) الگوی عملی سبک زندگی قرآنی است. سمبل راستین پاکی و معنوی، نمونه ممتاز ژرف اندیشی و تلاشگری، اسوه تحسین برانگیز حق پذیری و باطل ستیزی و الگوی تمام بخشایندگی و فداکاری و در یک کلام بانوی بانوان در گستره تاریخ است و همچنان که شخصیت الگو باید جلوه ی تمام نمایی از منظومه شایستگی های فردی و اجتماعی و آینه ی شوق آفرینی از زیبایی های اخلاقی و رفتاری برای مخاطبان و پیروان باشد، فاطمه زهرا(علیهاالسلام) نیز چنین است. به جهت همین الگوگیری است که پیامبر اسلام تنها اجر رسالتشان را از طرف حضرت حق، مودّت حضرت زهرا و اهل بیت (علیه السلام) اعلام نمودند.(شوری/ 23) و الگو گیری از سبک زندگی فاطمی، شاخصه ی این مودت است.

آری فاطمه(علیهاالسلام) یکی از مظاهر فیض مداوم و جریان پربرکت حرکت محمدی است که استمرار آن را با ذریه خویش تضمین کرد. اگر فاطمه یکی از بهترین الگوهای سبک زندگی است بدان جهت است که سبک زندگی فاطمی مجموعه ای از فضایل انسانی و منظمه ای از گل واژه های نیک زیستن است که در هسته ی مرکزی آن پیامبر قرار گرفته و فرزندان معصومش، اقمار این منظومه اند. جهان امروز نیازمند به آرمان های فاطمی است و راه نجات جامعه انسانی در بازگشت به چشمه سار جوشان و استفاده از برکات فراوان آن است که در مجموعه ای از الگوهای متعالی تجلی یافته است.

منیع:راضیه علی اکبری، درآمدی برمبانی سبک زندگی قرآنی،نشر هاجر، ص113-115، قم،1362

بسمه تعالی

درتاریخ14/11/96اولین جلسه ساعات پژوهشی کارگاه نگارش علمی ویژه طلاب سال دوم برگزارشد. دراین جلسه که باحضورخانم رضایی ودرنمازخانه مدرسه برگزارشدایشان به بیان مباحثی درموردخطاشناسی ودرست نویسی درتدوین متن تحقیق پرداختند. ایشان درابتدابه بیان مقدمه ای متناسب باموضوع پرداختندوبیان کردندکه تازمانی که مسئله قلم ومهارت های آن ریشه ای حل نشود،مشکلت خطانویسی درمنابع ومتون نویسندگان ماهمچنان ادامه خواهدداشت وباچهره های گوگانی برمارخ می نماید.هرچه بیشترباخطانویسی انس گرفته باشیم،ضرورت آموختن درست نویسی افزایش می یابد. ایشان سپس به بیان اصل بحث ودرواقع به بیان خطاهای موجوددرمنابع وتحقیقات پرداختند.

یکی ازخطاهای موجوددرنوشته هاعبارتست ازاستفاده غلط ازعلائم نگارشی که یکی ازخطاهای معمول نویسندگان مبتدی است.مثلانقطه که درخانواده علائم نگارشی کوچکترین عضواست اماکاربرد فراوانی دارد.تازه کاران درپایان جمله نقطه نمی گذارندوگاهی به جای آن ویرگول به کارمی برندوهمچنین برخی دیگرارعلائم نگارشی که گاهی مواقع اشتباهابه جای دیگری به کاررفته وباعث ایجادخطادرنوشته می شوند. یکی دیگرازخطاهای موجود،عدم مهارت استفده ازحروف است چون درهرزبان ،حروف کارکردهای مشخصی دارندودرمحل هایی معین بایدبه کاربروندکه درزبان فارسی نیزاین قاعده بایدرعایت شود. یکی دیگرازخطاها رایج درزمینه واژه گزینی است که دربسیاری ازنوشته ها ازواژگان عربی به افراط استفاده می شود.مثل اژهایی همچون ناچارا،گاهاو…که واژه هایی فارسی انداماتنوین عربی گرفته اندکه این درست نیست. خطای املایی یکی دیگرازخطاهای موجوددرنوشته هاست که به تعبرکرشناسان دستورزبان گناه کبیره درنویسندگی است . مهارت درعلم صرف وصیغه سازی ،دردرست نویسی بسیاراثردارد،زیرابسیاری ازواژه های رایج درفارسی براثرمهارت صرفی نوشته می شوند.توجه به حروف اصلی یاریشه ثلاثی یارباعی واژگان ،مارادردرست نویسی حروف متشابه بسیاریاری می دهد.

کارگاه مهارت شناسایی منابع علمی دراینترنت برگزاری اولین جلسه کارگاه مهارت شناسایی منابع و آشنایی با شیوه‌های دسترسی به آن با حضور طلاب پایه اول مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار برگزار شد.

دراین جلسه که باحضورخانم صدیقه عبدالله پورکتابدارمدرسه برگزارشد،ایشان درابتدا منابع را به اعتبارات مختلفی تقسیم کرد ند. منابع به اعتبارصورت های متنوع به:1-اشخاص2-تصاویر3-گفتارها4-اشیاء 5-اماکن مختلف جهان6-منابع چندرسانه ای7-منابع مکتوب تقسیم میشوند. منابع مکتوب نیزخوددریک تقسیم بندی اولیه به دودسته،مرجع وغیرمرجع تقسیم میشوندکه منابع مرجع:به منابعی اطلاق می شوندکه نام مرجع برآنهااطلاق میشوندومهم ترین وکلیدی ترین مطالب رافشرده واروبه آسانی دراختیارمحقق قرارمی دهند،به گونه ای که محقق بامراجعه به آنها می توانددرکوتاه ترین زمان،اطلاعات ضروری اولیه رادریک موضوع به دست آورد.

وی خاطرنشان کرد: در اخلاق پژوهش، صلاح نیست که محقق بدون مراجعه به منبع اصلی، نام و مشخصات یک یا چند منبع را از منابع واسطه‌ای برگیرد و در ذیل تحقیق خود بنویسد. «خانم عبدالله پور» در ادامه تصریح کرد: منابع گاهی نوشتاری و گاه غیر نوشتاری‌اند. و منابع نوشتاری نیز به انتشار یافتنی و انتشار نایافتنی تقسیم می‌شوند. اینشان سپس به بیان نمونه‌هایی از منابع مرجع پرداخته وگفتند: منابع مرجع شامل: دایرة‌المعارف‌ها، فرهنگ واژگان، فرهنگ اصطلاحات و اصطلاح‌نامه‌ها، تاریخ تمدن، تاریخ علم و اندیشه، معجم‌ها، سالنامه‌ها و سفرنامه‌ها می‌باشد.

بسمه تعالی

درتاریخ 17/11/96 اولین جلسه کارگاه پژوهشی مهارت جستجوی منابع علمی در اینترنت با حضور طلاب پایه دوم مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار برگزار شد. 

«خانم صدیقه عبدالله‌پور» مبلغ دینی حوزه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار در جمع طلاب این مدرسه به مهارت‌های جستجوی منابع علمی در اینترنت پرداخت و گفت: امروزه شبکه سراسری اینترنت به تدریج جایگاه خود را، به عنوان یکی از ابزارهای تسهیل کننده پژوهش، تثبیت کرده است. به جای اینکه مدت‌های بسیار، به صورت دستی، در پی یک اصطلاح علمی بگردیم با استفاده از نرم افزارهای متنوع اسلامی و با صرف وقت اندک می‌توانیم گنجینه‌ها و میراث علمی را بکاویم. وی خاطرنشان کرد: در بسیاری از نرم افزارها، دانش‌پژوهان می‌توانند از طریق برچسب‌ها و بروشورهای همراه آن‌ها، چگونگی استفاده از آن‌ها را بیاموزند و گستره امکانات و کارایی آن‌ها را بشناسند.

«خانم عبدالله‌‎پور» در ادامه تصریح کرد: در اینترنت همه‌گونه مطالب علمی یافت می‌شود؛ اما آنچه اهمیت دارد تخلق به اخلاق پژوهش، رعایت حرام‌ها و حریم‌ها و روش ارجاع به آن است. وی به روش جستجو در اینترنت پرداخت و گفت: بسیاری از افرادی که امروزه از اینترنت بهره‌برداری حرفه‌ای می‌کنند چه بسا برخی راه کارهای استفاده از آن را به صورت اتفاقی آموخته‌اند. البته ما برای استفاده دقیق و فنی‌تر نیاز به آموزش را نفی نمی‌کنیم اما معتقد هستیم محققانی که استفاده از اینترنت را دشوار می‌دانند و همواره از آن دوری می‌کنند، تصور درستی از آن را ندارند.

بسمه تعالی

کارگاه پاراگراف‌نویسی

به همت معاون پژوهش مدرسه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا (س) گله‌دار کارگاه پارگراف نویسی 1ساعته با حضور طلاب پایه سوم این مدرسه برگزار شد.  «خانم صدیقه عبدالله‌پور» مبلغ دینی حوزه علمیه خواهران فاطمه‌الزهرا(س) گله‌دار در جمع طلاب این مدرسه به تعریف پاراگراف پرداخت و گفت: پاراگراف مجموعه‌ای از چند جمله است که یک مفهوم اصلی را شرح می‌دهند و این مفهوم اصلی در «جمله موضوع» بیان می‌شود که اغلب نخستین جمله‌ی پاراگراف است و اندکی با تورفتگی نوشته می‌شود.

وی افزود: پاراگرافی که سامان‌دهی خوبی داشته باشد، سه بخش اصلی دارد که شامل: جمله موضوع؛ سخن اصلی پاراگراف و مرکز توجه آن را بیان می‌کند 2. جمله پشتیبان با عرضه اطلاعات بیش‌تر و یا آوردن نمونه‌هایی، جمله موضوع را شرح و گسترش می‌دهند. 3. جمله نتیجه مشخص می‌کند که پاراگراف به پایان رسیده و نکته‌ی مهمی را یادآور می‌شود که خواننده باید به خاطر داشته باشد. «خانم عبدالله پور» در ادامه به ویژگی‌های جمله موضوع پرداخت و خاطرنشان کرد: جمله‌ی موضوع راهنمای خوبی برای نویسنده و خواننده است. نویسنده در می‌یابد که چه اطلاعاتی را باید در جمله‌های پیرو بگنجاند و چه اطلاعاتی را نباید مطرح کند. خواننده نیز می‌داند که موضوع پاراگراف چیست و خودش را برای درک بهتر آن آماده می‌کند. این «مبلغ حوزه» تاکید کرد: با پاراگراف بندی، نویسنده خواهد توانست به روشنی، محتوای هر موضوع یا جزء فرعی را به ترتیب بنویسد و به خواننده امکان دهد تا پیام و فکر اصلی گزارش یا پژوهش را که در موضوع و جمله‌های اولیه مقدمه یا متن پرتوافکن است، به سرعت دریابد.